Tüccar Üzüm Almaktan Vazgeçerse?

Bir yıl boyunca uğraşıp yetiştirdiğiniz üzümü sattığınız için keyfiniz oldukça yerinde derken, iki gün sonra tüccardan gelen telefon ile 'üzümü almaktan vazgeçtiğini' öğreniyorsunuz... Bu durum karşısında üzüm üreticisi nasıl bir yol izlemeli. Köşe yazarımız Mehmet Salcıoğlu yazdı...

Son iki yıldır üzüm fiyatlarının yerlerde sürünmesi ile borç batağında olan birçok üretici umudunu yeni sezona ve fiyatlara bağlamış durumda. Döviz kurundaki artış ve kaliteli rekoltenin az olmasından dolayı fiyatlar bir nebze olsun makul seviyede.

                  Böyle bir durumda, tüm yıl geceli gündüzlü emek verip yetiştirdiğiniz ürüne, ABC firması talip oldu diyelim. Sorup soruşturdunuz, en nihayetinde tüm diğer alıcıların tekliflerini reddederek el sıkıştınız ve anlaşmaya vardınız. Bir yıl boyunca uğraşıp yetiştirdiğiniz üzümü sattığınız için keyfiniz oldukça yerinde derken, iki gün sonra tüccardan gelen telefon ile “üzümü almaktan vazgeçtiğini” öğreniyorsunuz.

                   Şimdi ne olacak?

                   Ticaret ile uğraşan kişi öncelikle basiretli,özenli ve dikkatli davranma yükümlülüğü altındadır. Bu kısaca şu demek; iki gün önce alıyorum dediği ve el sıkıştığı malı, ben küstüm almıyorum diyemez. Eğer ticaret yapıyorsa ya da yapmak istiyorsa kanundan, sözleşmeden ve ticari ahlaktan kaynaklanan sorumlulukları yerine getirmek, sonucu öngörebileceği işlemleri yapmak zorundadır.

                     Çiftçi ile tüccarın alım –satım iradesi karşılıklı ifade edildiği anda sözleşme kurulmuş olur. Her ne kadar öncelikle yazılı sözleşme yapmanızı tavsiye etsem de, el sıkıştığınız anda aranızda bir irade oluşmaktadır. Yazı bir sözleşmenizin olması ileride ispat yönünden elinizi sağlama almanızı sağlayacaktır. Üzüm alım- satımında yazılı sözleşme olması şart değildir.

                     Bu aşamada, sözleşmenin tarafı olan tüccar artık bu alımdan caydığı için yasal olarak bir takım zarar ve masraflardan sorumludur. Sözleşmenin zayıf tarafı olan çiftçi:

Üzümü başka bir alıcıya daha düşük fiyata satmak zorunda kaldığı için  
       uğradığı kazanç kaybını,

Bu satım nedeni ile bağında yaptığı işçilik masraflarını (ara, temizlik,vb…)

         Sözleşmenin yapılmasına ilişkin yaptığı diğer giderler vb… masraflarını, keyfi olarak cayan tüccardan isteyebilir.

                 Tüm çiftçilerimize, alın terinin karşılığını aldığı, kredi batağında yaşamayacağı ve yüzünün güldüğü bir hasat dönemi dilerim.