Milli Mücadelenin Gizli Kahramanı Alaşehirli Telgrafçı Sami Bey

Köşe yazarımız Araştırmacı-Yazar Veli Kaya tarihin tozlu raflarına ışık tutmaya devam ediyor. Bu yazısında sizlere, Kurtuluş Savaşının gizli kahramanlarından Alaşehirli Telgrafçı Sami Bey'i yazdı...

Anadolu telgrafhaneleri,19 Mayıs 1919’dan sonra birden bire haraketlendi. Maniplelerin hat-nokta-hat tiktakları bazen gecelerin karanlığını yırttı, bazen gündüzleri köhne masaların üzerindeki kağıtlara çözülmüş şifreler olarak gözyaşlarıyla yerleşti.
Önceleri Sadrazam Makamı , Nazırlıklar , Valiler ve üst düzey komutanlar arasındaki sıradan telgraflar  , yerini çığlık çığlığa haykırışlar , yalvarışlar , isyanlarla dolu telgraflara bıraktı.
İşte ‘O’ günlerde 15 Mayıs 1919’da Alaşehir telgraf hanesinin hatları acı acı İzmir’den gelen telgraf ile vurmaya başladı.Alaşehir telgraf memuru Sami, alıcısından çıkan seslerle irkildi. Onu dünyaya bağlayan makinesinden,nice zamandır iyi haberler akmıyordu.Nice olumsuz haberi,hep bu görünüşü  sade çalışması basit aletten öğrenmişti.
Alıcının kısa uzun , uzun kısa tıkırtıları aylardır korku ve endişe ile beklenen felaketi  haber veriyordu. İzmir Posta Müdürü Ferit’in yalvaran yüzü , telgraf tellerinden süzülerek telgrafhaneye yayılıyordu.
Sonraları Anıtkabir Derneginin Hazırlamış Olduğu Milli Mücadele’de Türk Telgrafçıları Belgeseline’de konu olan telgraf Alaşehir telgrafhanesine bomba gibi düşmekteydi.
‘İzmir Yunanlılar tarafından işgal olunuyor.Katliam bütün şiddetiyle devam etmektedir. Kan gövdeyi götürüyor. Hamiyeti olan, Allahını , Vatanını , Dinini seven vatan ordusuna imdat etsin . Bu telgrafı ele geçirmiş olan muhabere memuru arkadaşlarımızdan Allah aşkına rica ediyoruz , Açık olan hatlarla memleketin her yerine bu haberi yetiştirsinler , duyursunlar. Onlarda gönderdikleri yere bizim ricamızı tekrarlasınlar. Hamiyeti olan , Allahını , Vatanını , Dinini seven Vatan ordusuna imdat etsin. Namuslarına , Vatanperverliklerine , Erkekliklerine Havale …’
Aldığı haberle hüzne boğulan Alaşehir’li Telgraf memuru Sami haberi tüm bölgeye yayarak , İlk meşaleyi  manuplesinin ucundan tutuşturmuştu. O manupleyi  kurtuluşa kadar kimse susturamamıştı.
Mesajı kağıda dökerken Sami’nin gözlerinden yaşlar akıyordu.Girit ve Selanik işgallerinde Yunanlıların yaptıklarını babasından çok dinlemişti. Ailesinin ,çocuklarının , komşularının  o günleri yeniden yaşayacakları korkusu yüreğini sardı.
Sami’nin aklına babasından duyduğu bir yunan türküsünün zalim nakaratı geldi hemen ;
‘Hiçbir Türk kalmayacak
Ne Mora’da ne dünya’da!’
Sami İdadi’yi bitirdikten sonra İzmir ve Bursa telgrafhanelerinde çalışmış , Cihan Savaşının son yıllarında Alaşehir’e memleketine dönmüştü. Tarih meraklısı Namık Kemal’in Osmanlı tarihi kitabını elinden düşürmezdi. İşgal Endişesi Sami’nin yüreğini sıkıştırıyordu. İşgal Onurunu terk etmek anlamına geliyordu hem dedesi zaten Alaşehir’e Giritten göç etmişti. Şimdi kendisi memeleketini bırakıp nereye gidecekti ?
Sami gözünün önünde bir parmağın tehditle sallandığını görür gibiydi. Bu öfkeden korkuyordu. Korkusunu babasının anlattığı Girit öyküleri besliyor , büyütüyordu.
İzmir’den Gelen Telgrafın muhattabı bile yoktu Alaşehir’de.
Alaşehir’in sayılı zenginlerinden  Şahyarlı  Mustafa , İşgale karşı gençleri toplayıp bilgi verir onlarla ilgilenirdi . Gençlerin arasında Sami’de olurdu hemen Mustafa Bey aklına geldi. Mustafa beyin konağına giderek İzmir’in işgal haberini iletti. Diğer örneklerini telgrafhane’de yazarak gazateler ve resmi binalara gönderiyordu . Telgrafhanede kendinden başka memur olmadığı için telgrafları güvendiği akrabası Sarı İbrahim ile gönderirdi. Sami Alaşehir’in dünya ile irtibatını sağladığı gibi yurdun birçok yerine İzmir’in işgal haberini vererek tarihin pek bilinmeyen kahramanlarından olmuştur.
İstanbul hükümetinin bütün telgrafhanelere göndermiş olduğu Mustafa Kemal ve arkadaşlarının yakanması veya idama mahkum edilmesi gibi telgrafları görmezden gelir, işgal bölgeleriyle devamlı genel durum hakkında bilgi alışverişi yapardı. Eğer Sami iyi bir haber alırsa koşturarak kendisi belediye ve kaymakamlığa haber getirir Alaşehir’lilerde iyi bir haber olduğunu anlarlardı.Eğer Sami gün boyu görünmeyip Telgrafı Sarı İbrahim ile gönderirse durumun kötü olduğu kanısı ortaya çıkardı. Sami uzun süre işgal edilmeyen Alaşehir’deki küçük telgrafhanesinden işgal olan bölgeler ile henüz işgal olmamış bölgelerin arasında köprü vazifesi yapıyor bilinmeyenleri telgrafı ile türk halkına anlatıyordu.Öyle ki Alaşehir’de yaşayan Rumlar halkın Sami’den bilgi alıp tedbir aldığını görünce Sami’yi öldürmeye çalışmışlar, Eski asker olan Sami’nin rumları aldatmasıyla bu amaçlarına ulaşamamışlardır. Alaşehir’in kurtuluşunun birçok bilgisi ve haberini günümüze Sami’nin Alaşehir’den çevre bölgelere çekmiş olduğu telgraflar sayesinde ulaşmıştır.
Sami Alaşehir’in İşgalinden az zaman evvel İlçe’ye gelen Albay Bekir Sami’nin Atatürk ile haberleşmesini sağladığı gibi , Alaşehir’in İşgal haberini yurda yaymıştır.Alaşehir kongresinde’de delegelerin toplanması için çekmiş olduğu telgraflar çok yararlı ve faydalı olmuştur . Sami Alaşehir kongresinin yapıldığı günlerde gündüz telgrafhanede akşamda kongre binasında ikramlara yardımcı olmuştur.
Gene o günlerde Sami’ye Önemli Bir Telgraf gelir Alaşehir telgrafhanesine.Telgrafın öbür ucundaki Erzurum’dan Bir Kahramandır ;
“Alaşehir deki içtima bütün vilayeti şarkiye halk üzerinde pek samimi tesir uyandırmaktadır.  Esasen İzmir için kalbi kan ağlayan bura halkı bu teşebbüse bütün ruh ve mevcudiyeti ile müzahirdir.”
Mustafa KEMAL
Sami Atatürk’ten almış olduğu telgrafı tüm Alaşehir ahalisi ile paylaşarak Alaşehir’lileri kurtuluşa inandırmış , İlçenin moralini yerinde tutmaya çalışmıştır. Kurtuluş Savaşında Alaşehir’in  Dünya ile irtibatını sağlayan Sami’nin Fotoğrafı bulunmadığı gibi ölüm tarihi ve mezarı’da bilinmemektedir.Bazı iddialara göre büyük Alaşehir yangını sırasında vefat etmiştir. Tek bilinen gerçek Sami’nin Alaşehir telgraf memuru olduğu ve şimdilerde bulvar diye adlandırılan cadde üzerinde oturduğudur. Sami’de  diğer Kahraman meslektaşları gibi İngiliz ve Yunan Sansür heyetinin yasaklarını dinlememiş gizli faaliyetlerini kurtuluşa kadar sürdürmüştür.
Kurtuluş Savaşının Alaşehir Cephesinin İsimsiz Kahramanı Alaşehirli Telgrafçı Sami Bey ve Tüm Kahraman Türk Telgrafçılarına Saygıyla…
Alaşehir’in Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 96.Yıldönümü Kutlu Olsun.